Przełom lat 70. i 80. to ciekawy okres w historii Fiata, nie tylko dlatego, że włoska firma zaprezentowała wówczas klasyczne dziś modele Panda i Uno.
W latach 70. Fiat pokazał wiele interesujących samochodów, w tym opisywane w poprzednim odcinku 124, 126, 127 czy 131. Włoski koncern nie miał jednak wpływu na ogólnoświatowe problemy gospodarcze wywołane kryzysem naftowym z 1973 r.
Kaddafi i roboty
Gwałtowny wzrost cen paliw sprawił, że popyt na auta zaczął spadać. Żeby zabezpieczyć swoją przyszłość, Fiat w 1976 r. sprzedał część udziałów Libii rządzonej przez Mu’ammara Kaddafiego. Początkowo Libijczycy przejęli ok. 10% akcji. Później ich udział wzrósł do 14%. W sumie Włosi zarobili na transakcji ok. 415 mln dol.
Flirt z Kaddafim odbił się Fiatowi czkawką w połowie lat 80. Przedsiębiorstwo z powodu powiązań z dyktatorem straciło szansę na lukratywny kontrakt z amerykańską armią. W 1986 r. libijskie udziały zostały odkupione za ok. 3 mld dol. Nie jest pewne, czy wszystkie. Portal Wikileaks opublikował 2 lata temu depeszę amerykańskiego Departamentu Stanu z 2006 r., z której wynika, że w rękach firm zależnych od rządu Kaddafiego wciąż było 2% Fiata.
Wróćmy do odleglejszej przeszłości. W 1975 r. do życia została powołana Industrial Vehicles Corporation, czyli IVECO. Firma powstała z połączenia Fiat Veicoli Industriali, Lancia Veicoli Industriali, OM, Unic i Magirus-Deutz AG. Początkowo Fiat miał 80% udziałów w firmie produkującej pojazdy użytkowe. Całkowitą kontrolę nad IVECO przejął w 1980 r.
W 1978 r. przedsiębiorstwo z siedzibą w Turynie zaczęło wprowadzać w swoich fabrykach Robogate. Jak wskazuje nazwa, był to bardzo nowoczesny, zrobotyzowany system montażu samochodów.
Rok później Fiat zaczął przekształcać się w holding. Koncern zaczął się dzielić na osobne podmioty gospodarcze. W skład nowo powstałej spółki Fiat Auto S.p.A. weszły marki Fiat, Autobianchi, Lancia, Abarth i Ferrari.
Fiat w 1984 r. przejął udziały marki Alfa Romeo od rządowej agencji restrukturyzacji przemysłu Finmeccanica. Po 3 latach Alfa i także należąca do Fiata Lancia zostały połączone w Alfa Lancia S.p.A.
Małe, ale długowieczne
Fiat podczas Turin Motorshow 1978 zaprezentował następcę modelu 128, czyli Ritmo. Wraz z wprowadzeniem tego samochodu producent zmienił nazewnictwo aut. Z nomenklatury zniknęły trzycyfrowe ciągi liczb.
Ritmo został zaprojektowany przez Bertone. Miał nowoczesną sylwetkę, która jednak nie przypadła do gustu bardziej konserwatywnym klientom. Zalety pojazdu doceniło jury konkursu na Europejski Samochód Roku 1979, w którym kompaktowy Fiat przegrał nieznacznie z Talbotem/Simcą/Chryslerem Horizon.
Ritmo był początkowo dostępny z trzema jednostkami benzynowymi o mocy od 60 do 75 KM. Z czasem w ofercie pojawił się diesel i turbodiesel oraz mocniejsze jednostki benzynowe. Ritmo był sprzedawany w usportowionych odmianach 105TC, Abarth 125TC i Abarth 130TC.
Na bazie Ritmo Fiat skonstruował sedana i kombi o nazwie Regata. Z kolei Bertone opracował Ritmo w wersji kabriolet (powstało 4000 sztuk).
Fiat z czasem stonował wygląd kompaktu. Wraz z liftingiem z 1982 r. zniknął charakterystyczny zderzak zachodzący na połowę przodu. Po 3 latach Ritmo straciło okrągłe klamki. W sumie do 1988 r. wyprodukowano 1,79 mln egzemplarzy auta. Wytwarzanie Ritmo było praktycznie w całości automatyczne. Fiat reklamował samochód hasłem „Zbudowany ręcznie przez roboty”.
W 1980 r. do sprzedaży trafił Fiat Panda. Plasował się on o szczebel wyżej od 126 i był następcą średnio udanego 133. Dzięki niewielkiemu samochodowi włoska marka znowu walczyła o tytuł European Car of the Year. Panda przegrała w 1981 r. z Fordem Escortem Mk III.
Mierzące 3,4 m długości auto zaprojektował Giorgetto Giugiaro. Było ono kanciaste, ale proste elementy (poszycie, płaskie szyby, prostokątna deska rozdzielcza) były łatwiejsze i tańsze w produkcji. Panda I przetrwała bardzo długo. Jej wytwarzanie zakończyło się w 2003 r. W sumie powstało ponad 4,5 mln sztuk małego Fiata.
Panda miał ciekawe wersje. W 1983 r. na rynek weszła odmiana 4×4, która do dzisiaj jest popularnym autem w górzystych rejonach basenu Morza Śródziemnego. W 1990 r. światło dzienne ujrzała napędzana prądem Panda Elletra, która zamiast tylnych foteli miała baterie.
Po serii drugich miejsc Fiat w 1984 r. mógł się cieszyć z pierwszej pozycji w konkursie na Samochód Roku. Tytuł ten zdobyło Uno, które zastąpiło w gamie model 127.
Tak samo jak Panda Uno było produkowane do 2003 r. Samochód wytwarzano m.in. w Brazylii, Turcji, Republice Południowej Afryki i Polsce. W sumie na drogi wyjechało ok. 8,8 mln sztuk tego pojazdu.
Podobieństw do Pandy było więcej. Uno także wyszło spod ręki Giugiara i miało bardzo prostą konstrukcję. Dostępne było z benzynowymi silnikami o pojemności od 0,9 do 1,4 l (w tym turbo) i z dieslami od 1,3 do 1,9 l.
Fiat w latach 80. skupił się na samochodach miejskich i kompaktach, ale w 1985 r. pokazał model klasy średniej. Croma była liftbackiem opartym na platformie „Typ 4”, na której bazowały też Saab 9000, Lancia Thema i Alfa Romeo 164. W ciągu 11 lat Fiat zbudował ok. 450 000 sztuk Cromy. Do napędu służyły benzynowe silniki 1,6, 2,0, 2,0 turbo i 2,5 V6 oraz diesle 1,9 i 2,5.
[blo-link-inner href=”http://blog.pgd.pl/dawno-dawno-temu-w-motoryzacji-historia-fiata-czesc-1″]Dawno, dawno temu w motoryzacji – czyli historia Fiata [część 1][/blo-link-inner]
[blo-link-inner href=”http://blog.pgd.pl/dawno-dawno-temu-w-motoryzacji-czyli-historii-fiata-ciag-dalszy-czesc-2″]Dawno, dawno temu w motoryzacji – czyli historii Fiata ciąg dalszy [część 2][/blo-link-inner]
[blo-link-inner href=”http://blog.pgd.pl/od-nuova-500-do-dino-historia-fiata-cz-3″]Od Nuova 500 do Dino – historia Fiata [cz. 3][/blo-link-inner]
[blo-link-inner href=”http://blog.pgd.pl/rozowe-lata-70-historia-fiata-cz-4″]Różowe lata 70. – historia Fiata [cz. 4][/blo-link-inner]
