Układy napędowe samochodów terenowych mają różne konstrukcje, a od początku producenci szukają złotego środka. Jedni stosują napęd stały, inni dołączany, ale złotym środkiem jest tzw. napęd mieszany. Takim jest Super Select stosowany w terenowych samochodach Mitsubishi.
Już w 1991 roku zadebiutował znakomity układ napędowy Super Select. Jego debiut miał miejsce w nowo wprowadzonym na rynek Mitsubishi Pajero V20. Konstrukcja zrewolucjonizowała układy napędowe samochodów terenowych.
Idea
Idea jaka przyświecała Mitsubishi to znalezienie uniwersalnego rozwiązania do wszystkich możliwych zastosowań. W latach 90. samochody terenowe coraz częściej stawały się odpowiednikami samochodów drogowych, często wykorzystywane do jazdy na co dzień. Przez wielu klientów były traktowane jak samochody uniwersalne, zresztą stąd zrodziła się idea SUV. Mitsubishi dostrzegło potrzeby swoich klientów i wprowadziło w modelu Pajero V20 wiele rozwiązań ułatwiających codzienną eksploatację. Jednym z nich był napęd Super Select.
Samochody terenowe zwykle miały jeden z dwóch rodzajów układów napędowych. Najpopularniejszym rozwiązaniem jest klasyczny napęd tylnej osi z dołączaną mechanicznie osią przednią. Innym, zdecydowanie mniej powszechnym jest napęd stały, gdzie w każdych warunkach rozdział siły napędowej jest stały pomiędzy osiami. Różnica między tymi rozwiązaniami polega na tym, że przy napędzie dołączanym nie można jeździć z włączonym napędem 4×4 na przyczepnym podłożu, nawet na mokrym asfalcie. Uniemożliwia to brak centralnego mechanizmu różnicowego, który różnicuje prędkości obrotowe osi przedniej i tylnej. Wadą jest też kiepskie prowadzenie w trybie 4×4. Z kolei zaletą jest prosta konstrukcja, brak konieczności stosowania blokady centralnego mechanizmu różnicowego, ponieważ go nie ma, oraz bardziej ekonomiczna jazda w normalnych warunkach, gdzie silnik napędza tylko jedną, zawsze tylną oś i układ generuje mniejsze opory.
Z kolei stały napęd czterech kół daje korzyści podczas jazdy po drogach twardych, ponieważ zawsze napędzany czterema kołami samochód prowadzi się łatwiej w każdych warunkach. W eksploatacji zimowej kierowca nie musi zatrzymywać pojazdu gdy napotka trudne warunki – może od razu korzystać z lepszej trakcji. Cały układ napędowy jest mniej narażony na uszkodzenie przez błąd użytkownika (np. nierozłączenie napędu przedniej osi podczas jazdy po asfalcie). Niestety stale napędzane wszystkie koła generują duże opory więc samochód spala więcej paliwa. Ponadto w terenie trzeba stosować blokadę centralnego mechanizmu różnicowego. Ostatnią wadą są wyższe koszty produkcji i ostatecznie cena.
Mitsubishi postawiło na kombinację tych dwóch rozwiązań, która przyniosła małą rewolucję w świecie samochodów terenowych. Super Select, bo tak nazwano układ napędowy Mitsubishi jest drogi, ale ma wszystkie zalety powyższych konstrukcji, a jednocześnie nie ma żadnej z wad. Jak to możliwe?
Zasada działania Super Select
Jako że napęd Super Select jest konstrukcją w pewnym sensie hybrydową, mamy tu do czynienia z układem napędowym o konstrukcji takiej jak napęd dołączany, ale z centralnym mechanizmem różnicowym jak w napędzie stałym. W skrzyni rozdzielczej, która dołącza napęd przedniej osi znajduje się mechanizm różnicowy. Po dołączeniu przedniej osi, napęd poprzez centralny dyferencjał rozdzielany jest na wszystkie koła. Początkowo dyferencjał miał przekładnię stożkową, w najnowszych modelach mamy do czynienia z przekładnia planetarną. Po raz pierwszy wprowadzono ją wraz z modelem Pajero V60 w 1999 roku. W starszych konstrukcjach napęd był rozdzielany od stosunku 50:50 do 0:100 % (oś przednia:tylna). W przekładni planetarnej napęd stale jest rozdzielany w stosunku 33:67%, ale może płynnie przechodzić w skrajne wartości od 50:50 do 0:100%.
Ciekawostką i kolejną przewagą napędu Super Select nad wszystkimi konstrukcjami jest lepkościowa blokada mechanizmu różnicowego. Dzięki niej, podczas jazdy na śliskiej nawierzchni przy poślizgu jednej z osi druga nie kręci się bezczynnie, ale automatycznie włącza się do akcji by pojazd odzyskał stabilność. W terenie z kolei zastępuje ona częściowo pełną blokadę dając świetną trakcję jeszcze zanim kierowca zblokuje dyferencjał, co również jest możliwe.
Zasada działania i zalety w praktyce
Mitsubishi z napędem Super Select jest autem niemal całkowicie pozbawionym wad związanych z klasycznymi układami napędowymi. Kierowca ma do wyboru tryb jazdy z napędem tylko na jedną oś (pozycja dźwigni reduktora 2H). Dzięki temu oszczędza paliwo i nie obciąża napędu. Gdy pojawią się problemy z przyczepnością, płynnie podczas jazdy z prędkością do 100 km/h może przełączyć napęd w tryb stałego rozdziału siły napędowej na cztery koła (pozycja 4H). Gdy zaistnieje taka potrzeba, centralny mechanizm różnicowy może zostać całkowicie zablokowany i równa ilość siły napędowej rozdzielana jest na osie (tryb 4HLc). W trudnych warunkach terenowych kierowca może dodatkowo skorzystać z reduktora (tryb LLc), a także z blokady tylnego mechanizmu różnicowego. Co ciekawe, w modelu Pajero tylny mechanizm różnicowy oparty jest na przekładni Torsen, która ma tendencję do samoblokowania i przenoszenia siły napędowej na koło, które ma większą przyczepność. Mimo to Mitsubishi oferuje kierowcy możliwość jego całkowitej blokady.
Mitsubishi oferuje napęd Super Select w trzech swoich modelach: Mitsubishi Pajero, Mitsubishi Pajero Sport oraz Mitsubishi L200. Tym samym stworzył dobrze rozwiniętą gamę wielozadaniowych samochodów terenowych, z której każdy klient może wybrać auto idealnie odpowiadające na jego potrzeby.
Podsumowując. Mitsubishi tworząc układ napędowy Super Select, najlepszy do zastosowania w samochodzie terenowym, odpowiedziało na proste pytanie, na które nie zawsze można znaleźć tę właściwą odpowiedź: po co mieć coś kosztem czegoś, skoro można mieć wszystko? Super Select to idealne rozwiązanie zarówno do zastosowań terenowych jak i do codziennej eksploatacji na zwykłych drogach.