Ewolucja logo Fiat
Ewolucja logo Fiat

Jak stworzyć biznes, który po 100 latach okaże się największą dumą południowej Italii, zmotoryzuje pół świata i będzie przynosił zyski, o jakich założycielom nawet się nie śniło? Zapraszam na przejażdżkę po najgłębszych zakamarkach historii Fiata.

Kiedy 11 lipca 1899 roku w jednej z turyńskich restauracji spotkało się 30 ludzi, nikt się nie spodziewał, że z tego spotkania po ponad 100 latach wyrośnie kolos. Po zrobieniu zrzutki na kapitał w kwocie 800 000 lirów i podpisaniu aktu założycielskiego powstała firma Fiat. Wśród założycieli był Giovanni Agnelli – z wykształcenia oficer kawalerii.

Fiat 3,5 HP
Fiat 3,5 HP

Warto to nazwisko zapamiętać, ponieważ w późniejszym okresie stało się filarem Fabbrica Italiana Automobili Torino. W ciągu trzech lat Agnelli zostaje dyrektorem zarządzającym firmy. W tym czasie Fiat otwiera pierwszą fabrykę, w której pracę znajduje 150 osób. Pierwszy rok zamyka się wyprodukowaniem 24 egzemplarzy modelu 3/12 HP. Jest to auto, które… nie ma wstecznego biegu. Jak na tamte czasy był to demon prędkości rozwijający zabójczą prędkość 35 km/h.

W 1902 roku powstaje pradziadek współczesnych Abarthów – Fiat 24 HP, którym Vincenzo Lancia (tak, tak, ten od Lancii) wystartował w wyścigu Sassi – Superga. Wygrał go. W międzyczasie w drugiej edycji Tour Italia bierze udział sam Giovanni Agnelli, który modelem 8HP ustanawia rekord trasy. W tamtym czasie z fabryki Fiata wyjechało w sumie ponad 700 automobili.

Vincenzo Lancia
Vincenzo Lancia

Na początku XX wieku oferta rynkowa Fiata obejmowała szesnaście samochodów z silnikami od 3,5 do 100 KM. W 1906 roku Fiat, jak Krzysztof Kolumb ponad 400 lat wcześniej, dopływa do Ameryki. Rozpoczyna się interkontynentalna ekspansja włoskiego producenta. Oprócz samochodów osobowych Włosi zaczynają wytwarzać samochody dostawcze, ciężarówki, tramwaje, a nawet silniki okrętowe.

Tuż przed I wojną światową Fiat przeżywa prawdziwy rozkwit. Najpierw w modelach Tipo rozpoczyna się montaż akumulatorów, a dział technologiczny zgłasza patent uniwersalnego systemu rozrządu. W 1911 roku skonstruowano specjalny model 300 HP Rekord, aby ustanowić nowy rekord prędkości. Moc 290 KM uzyskano z silnika o pojemności… ponad 28 l! Początkowo auto rozpędzało się do prędkości 200 km/h, a już w 1912 roku do 290 km/h.

Fiat 300 HP Record
Fiat 300 HP Record

Równocześnie do sprzedaży wchodzi pierwszy małolitrażowy samochód, który był produkowany masowo. Mowa o modelu Zero. Produkcja zamknęła się w liczbie 2000 sztuk, a pod koniec wyposażano te autka w instalację elektryczną. W 1912 roku Fiat rozpoczyna ekspansję na wschód. Pojawia się przedstawicielstwo w Rosji, a Fiat Zero jest pierwszym samochodem włoskiego producenta oferowanym na polskim rynku.

I wojna światowa była dla Fiata okresem kryzysu. Powstaje model 501, który zasila szeregi Armii Królewskiej, jednak praktycznie całe moce produkcyjne zostały przełożone na potrzeby wojska. Od 1920 roku Fiatem rządzi Giovanni Agnelli. Jako prezes wyrusza do USA, gdzie odwiedza fabrykę Forda. Błyskawicznie się przekonuje, że taśmowa produkcja jest jedyną możliwością obniżenia wysokich cen samochodów.

Fabryka w Lingotto
Fabryka w Lingotto

Dopiero w 1923 roku dzięki silnej polityce Giovanniego, która polegała na ścisłej kontroli kosztów produkcji, firma wychodzi na prostą i zaczyna znów przynosić zyski. Tuż po I wojnie światowej konwój 23 ciężarówek Fiat 15 Ter przejechał całą Saharę, ustanawiając rekord. Rozwój włoskiej firmy wymaga zwiększenia mocy i wybudowania nowych zakładów. I tak w 1922 otwarta zostaje fabryka w Lingotto, znana na cały świat. Na dachu powstaje futurystyczny tor do jazd próbnych, który na wiele lat staje się symbolem włoskiego przemysłu.

Rok 1922 był dla Fiata przełomowy. Po raz pierwszy na skalę masową wykorzystano w modelu 519 hamulce na wszystkich czterech kołach, a kierownica była regulowana w dwóch płaszczyznach.Rozwój firmy powoduje uruchomienie produkcji w 1925 roku pierwszego samochodu wytwarzanego na skalę masową. Model 509, bo o nim mowa, jako pierwszy samochód włoskiego producenta oferowany jest w trzech wersjach (Sportive, Taxi i Commerciale), a ceny wahają się od 16 000 do 25 000 lirów.

Fiat 806 Corsa
Fiat 806 Corsa

Pod koniec lat 20. minionego wieku włoski potentat osiąga kolejne sukcesy w sportach motorowych. Jednym z większych było zdobycie przez Pietro Bordino pierwszego miejsca podczas zawodów Monza Grand Prix. Wówczas uważane było to za ogromny sukces. Bordino jechał wtedy Fiatem 806. Jako jedna z niewielu firm na świecie w tamtych czasach Fiat zadbał również o świadczenia zdrowotne dla pracowników. Powstają w strukturach marki organizacje odpowiedzialne m.in. za zdrowie pracowników, rozwój intelektualny czy sportowy.

Prawdziwą eksplozję marka przeżywa w latach poprzedzających II wojnę światową. Już w 1930 roku z fabryk Fiata wyjechało około 35 000 egzemplarzy. W 1932 roku pojawia się na rynku pierwszy wielki przebój, model 508, wyposażony w czterocylindrowy silnik spalający jedynie 8 l benzyny na 100 km. Dwa lata później debiutują wersje otwarte: Spider i Torpedo. Łączna produkcja wyniosła ponad 11 000 sztuk.

O drugim przeboju i kolejnych sukcesach Fiata przeczytacie w kolejnej części tekstu.

Poprzedni wpis Następny wpis

    Szukasz auta dla siebie?
    Wypełnij formularz, a my się z Tobą skontaktujemy!