Tak na dobrą sprawę, wszystko zaczęło się od rajdowych Escortów z lat 70. Usportowione Fordy były z nami przez dekady, a my postanowiliśmy przyjrzeć się tym współczesnym.
Gdyby szukać protoplasty wszystkich usportowionych, popularnych modeli Forda, trzeba by przypomnieć sobie o Escorcie, ale tym z napędem na tylną oś. Już w 1974 roku pojawiła się sportowa odmiana RS2000 z silnikiem o mocy 101 KM, stworzona głównie z myślą o motorsporcie. Nie inaczej było w kolejnej generacji produkowanej do 1980 roku. Auto zdobywało mistrzostwa świata w rajdach aż do momentu, gdy pojawił się Escort Mk III.
Samochód z przednim napędem nie pasował do rajdów, ale i tak kontynuowano tradycję sportowych wersji. Nie stosowano jednak oznaczenia RS, ale XR. Do momentu, gdy wspólnie z Cosworthem stworzono model Sierra RS Cosworth (od 1986 roku), a potem jej następcę – Escorta RS Cosworth (od 1992 roku). Nie było wówczas w gamie europejskiego Forda bardziej sportowego samochodu.
Po zakończeniu produkcji Escorta Coswortha, wiele osób zastanawiało się, czy to nie jest już koniec takich samochodów. Okazało się, że nie, bo w tym momencie zaczyna się nasza historia.
W 1999 roku zaprezentowano Forda Mondeo Mk II ST200. Samochód klasy średniej uzbrojono w sportowe zderzaki, duże obręcze kół i twarde zawieszenie. Już standardowa wersja cieszyła się dobrą opinią wśród kierowców pod kątem prowadzenia, ale ST200 było po prostu fenomenalne. Do tego miał bardzo dobre osiągi dzięki jednostce 2.5 V6 o mocy 205 KM. Auto rozpędzało się do setki w 7,9 s i ostatecznie do prędkości 230 km/h. Co ciekawe, było dostępne również z nadwoziem kombi.
Rok przed premierą Mondeo ST200, zaprezentowano także nowy samochód kompaktowy – Forda Focusa. Oczywiście pokazanie sportowego Mondeo podsyciło oczekiwania na podobna wersję mniejszego auta. Nie mogło być inaczej. Ford przygotował, choć dopiero na rok 2002, Focusa ST170, który zgodnie z nazewnictwem miał motor o mocy 170 KM. Była to dwulitrowa jednostka, którą sparowano z zupełnie nową skrzynią biegów firmy Getrag ze szperą.
Ciekawostką jest fakt, że nie do końca trafiono z tym w gusta klientów. Ford zdecydował się na tę sześciobiegową przekładnię z dwóch powodów. Po pierwsze ze względu na sprawny mechanizm zmieniający – bardzo szybkie synchronizatory. Miało to pomóc w sportowej jeździe, czyli szybkim przełączaniu biegów. Druga sprawa to długie przełożenia pierwszego i drugiego biegu, które miały pozwolić na korzystanie również z nich przy sportowej jeździe. Przekładnię wyposażono w szperę, więc teoretycznie było wszystko. Ostatecznie zweryfikowali to kierowcy rajdowi, którzy zgodnie twierdzili, że przekładnia nie nadaje się do szybkiej jazdy ze względu na zły dobór przełożeń i woleli używać pięciobiegowej z Focusa 2.0.
Nie mniej jednak, Ford Focus ST170 cieszył się dużym zainteresowaniem, ponieważ jeździł jak marzenie, miał luksusowe i sportowe zarazem wnętrze oraz przyjemny dla oka wygląd. Oferowano go w wersji trzy- i pięciodrzwiowej oraz jako kombi. Natomiast klienci, którzy trochę się zawiedli, nie musieli długo czekać na alternatywę. Jeszcze w tym samym roku Ford wypuścił limitowaną do 4501 egzemplarzy serię Focusa RS z doładowanym motorem 2-litrowym o mocy 215 KM, szperą i znamiennie pięciobiegową skrzynią manualną oraz poszerzonym nadwoziem, wyłącznie trzydrzwiowym. Wyglądał jak rajdowy Focus WRC i szybko stał się samochodem kultowym. Był przez krótki czas najbardziej sportowym i ekstremalnym kompaktem na rynku.
W międzyczasie – dokładnie w 2001 roku – zadebiutowała nowa generacja Forda Fiesty, która rok po premierze doczekała się sportowej odmiany ST. Ten sam silnik 2.0, który instalowano w zwykłym Mondeo Mk II i Focusie wystarczył, by osiągi samochodu były bardziej niż zadowalające. Nie było to jednak auto ekstremalne, ale świetnie wpisało się linię ST, którą zapoczątkowało Mondeo. Były to samochody o wysokich, ale nie najwyższych osiągach. Świetnie nadające się do codziennej jazdy.
Swoją drogą, już w 2000 roku zadebiutowała także druga generacja Mondeo Mk III, która od razu otrzymała wersję ST220 z 3-litrowym silnikiem V6 o mocy 226 KM. Był to najszybszy model Forda ST, ponieważ osiągał prędkość 250 km/h, a do setki rozpędzał się w 6,8 s. Dla porównania – produkowany w tym czasie Focus RS potrzebował na to 0,1 s mniej.
Niedługo po zakończeniu produkcji Focusa RS, zmieniła się generacja tego modelu. Nowy kompakt nie miał już tak zadziornego wyglądu, ale i tak oczekiwano odmiany ST i RS. Na przygotowanie pierwszej wystarczył rok. W 2005 roku światło dzienne ujrzał Focus ST z silnikiem pięciocylindrowym 2.5 T o mocy 226 KM. Do setki rozpędzał się tak samo szybko jak Mondeo ST220 – 6,8 s – a dzięki dużej pojemności silnika i turbosprężarce miał niesamowitą elastyczność. Wyglądem też sugerował, że nie należy z nim zadzierać. Jednak klienci czekali na ostateczny ruch Forda i odmianę RS.
Doczekali się jej podobnie jak wcześniej tuż przed zakończeniem produkcji Focusa II. Jednak było warto, ponieważ tak ekstremalnego kompaktu nie stworzył do tej pory żaden z producentów. Focus RS miał teoretycznie ten sam silnik co ST, ale podkręcony do 305 KM. Moment obrotowy o wartości 440 Nm wędrował na przednią oś, dlatego musiała zostać ona kompletnie przekonstruowana względem ST. Na potrzeby zmiany konstrukcji poszerzono nadwozie. Na dobrą sprawę niewiele łączy technicznie Focusa ST i RS. Auto przyspieszało do setki w 5,9 s, a jakby tego było mało, wspólnie z Cosworthem przygotowano limitowaną do 500 sztuk wersję RS 500 z silnikiem podkręconym do 350 KM.
Aż do 2013 roku trzeba było czekać na sportową Fiestę kolejnej już generacji. Odmiana ST powstała m.in. na potrzeby rajdów do homologacji modelu z silnikiem 1.6 EcoBoost. Jak można było się spodziewać, doskonale się przyjęła, głównie za sprawą atrakcyjnej ceny. Silnik osiągający 182 KM wystarczył by stworzyć doskonałego, małego hot hatcha z idealnie dopasowanym do niego zawieszeniem. W 2016 roku do gamy dołączyła Fiesta ST200 z 200-konnym motorem, szperą i jeszcze sztywniejszym zawieszeniem.
Ford zrezygnował z linii ST w modelu Mondeo. Natomiast w 2012 roku zaprezentował Focusa III ST. Tym razem z silnikiem czterocylindrowym, o pojemności 2,0 litra, ale o mocy 250 KM lub po raz pierwszy z dieslem 2.0 TDCI o mocy 185 KM. Było też oczywiste, że jeżeli powstanie Focus RS oparty na tej generacji, to musi mieć napęd na cztery koła, bo już w poprzedniku jedyną wadą auta był właśnie jego brak. Na RS-a trzeba było czekać cztery lata, ale jak zawsze było warto.
Najnowszy Ford Focus RS został wyposażony w innowacyjny napęd Ford Performance All-Wheel-Drive, o którym już pisaliśmy oraz jednostkę napędową pochodzą z Mustanga – 2.3 EcoBoost o mocy 350 KM z turbodoładowaniem typu twin scroll. Więcej na temat najlepszego, sportowego kompaktu Forda w historii oraz jego słabszego odpowiednika ST przeczytacie w naszym teście porównawczym. Zapraszamy też na wideo.
[youtube]https://www.youtube.com/watch?v=oag52HjUBIE&t=3s[/youtube]
Aktualna oferta Forda modeli usportowionych:
- Ford Fiesta ST – od 80 150 zł
- Ford Fiesta ST200 – od 94 350 zł
- Ford Focus ST – od 117 400 zł
- Ford Focus ST TDCI – od 118 900 zł
- Ford Focus RS – od 156 260 zł
